Orijentacija u prirodi 
Vrsta: Seminarski | Broj strana: 7 | Nivo: Filozofski fakultet

Orijentisati se u prostoru znači znati utvrditi polozaj nekog objekta: sopstvenog stojista, nekog predmeta, Zemlje ili bilo kog drugog nebeskog tijela. To nam govori da se moze govoriti o dva tipa orijentacije: na Zemlji i u Kosmosu. Da se bolje snađemo moramo znati strane svijeta:
ORIJENTACIJA U PROSTORU
Da bi se tacno locirao polozaj nekog mjesta, da li na topografskoj povrsini ili ipod nje, potrbna su tri podatka predstavljena udaljenoscu po svakoj od tri ose(x, y, z) u odnosu na izabrani pocetakprostornog sistema. U zavisnosti sta je izabrano za koordinatni pocetakmoze se govoriti o dva geografska koordinatna sistema: o koordinatnom sistemu horizonta i geografskom koordinatnom sistemu.
Koordinatni sistem horizonta. Zemljisna horizontalna ravan u visini ocijuposmatraca, paralelna sa ravni koja prolazi kroz centar Zemlje (pravi horizont), oznacava se kao prirodni horizont ili samo horizont. Ravan horizonta sijece se sa nebeskom sferom, i ta linija dodira naziva se linija horizonta. Dakle, linija horizonta je izlomljena linija koja prati konfiguraciju reljefa. Polozaj svake tacke u prostoru odredjuje se u odnosu na tacku posmatraca – stojiste. Prostor koji se vidi sa stojista oznacava se kao vidik, koji je ogranicen vidikovom linijom, koja predstavlja liniju prividnog spajanja neba i Zemlje. Promjenom stojista, kako u horizontalnom, a narocito u vertikalnom smjeru, mijenja se i vidik. Duzina vidika (d), u kilometrima, izracunava se prema obrascu:
d = 3, 569 ·√h
gdje je h visina stojista u metrima. Tako, na moru, stojeci u camcu, vidik je ogranicen na oko 3,5 km, a sa vrha 10 m visokog jarbola na oko 11 km.
Daljina vidika sa planine je daleko veca: sa Avale (511 m) iznosi oko 80 km, sa vrha Kopaonika (2. 011 m ) oko 160 km. Naravno, da li ce se neki objekti vidjeti na toj daljini, prvenstveno zavisi od doba dana, trenutnog stanja atmosfere i velicine datog objekta.
Sistem orijentacije zasnovan na horizontu je veoma star. Svakom predmetu odredjuje se polozaj prema polozaju posmatraca. Na taj nacin, posmatrani objekti nalaze ispod, iza, lijevo, desno ili iznad posmatraca. Medjutim, tako odredjen polozaj tacaka je krajnje subjektivan i zbog nedovoljne prciznosti rijetko se koristi u geografiji.
Kada se polozaj tacke odredio u odnosu na neke relativno nepromjenljive repere, tada bi se zadovoljio gornji uslov: svakome je jasno kada se kaze da se opisivana tacka nalazi istocno od nekog objekta. Dakle, bilo je potrbno utvrditi glavne pravce svijeta. To je moguce uciniti na osnovu polozaja zvijezda, jer uvijek izlaze i zalaze na istom mijestu. Na sjevernoj hemisferi, za nocnu orijentaciju koristi se Sjevernjaca. Jos je prakticnije to uciniti na osnovu mjesta izlaska i zalaska Sunca, koje je daleko svijetlije. Na taj nacin, mjesto izlaska Sunca – orijens- je postalo jedna od glavnih tacaka. Kada je poznat pravac istoka, tada su istovremeno odredjeni i ostale glavne strane svijeta.

---------- CEO RAD MOŽETE PREUZETI NA SAJTU. ---------- 

www.maturski.org 

 

MOŽETE NAS KONTAKTIRATI NA E-MAIL: [email protected]